Wiele domów wciąż ogrzewa się paląc w piecach węglowych, ale z roku na rok jest ich coraz mniej. Za to coraz bardziej popularne jest nowoczesne ogrzewanie domu: ekologiczne pompy ciepła, oszczędne kotły kondensacyjne, kolektory. Co to dokładnie znaczy i czy warto w to inwestować?

Dzisiaj instalacja grzewcza do sprzęt do zadań specjalnych. Stawia się przed nią wysokie wymagania: ma nie tylko dostarczać ciepło, ale też być ekonomiczna, łatwa w montażu, wydajna, oszczędna, a najlepiej jeszcze ekologiczna. W nowoczesnych domach nie ma miejsca na gromadzenie węgla, drewna czy innych paliw. Na szczęście są rozwiązania, które spełniają wszystkie te wymagania. Kluczem jest energia odnawialna, czyli czerpana z natury: z powietrza, wody, gruntu lub promieniowania słonecznego.

Z reguły najwyższym kosztem jest zakup odpowiedniego urządzenia grzewczego, czyli np. pompy ciepła, kosztuje też wykonanie instalacji i trzeba się liczyć z dodatkowym, choć niewielkim kosztem: sprężarka urządzenia grzewczego jest zwykle napędzana energią elektryczną.

Zysk: niepoliczalny, zwłaszcza dla środowiska. Nowoczesne metody ogrzewania nie powodują powstawania dymu, popiołu, ani żadnych innych szkodliwych substancji. A przy tym są praktycznie bezobsługowe.

Eko pompy ciepła

Jak sama nazwa wskazuje to rozwiązanie, które jeszcze przede wszystkim przyjazne dla środowiska, ponieważ dzięki eko pompom możemy uniezależnić się od paliw kopalnych, a jednocześnie zmniejszyć emisję CO2. Z pomocą pomp nie tylko ogrzejemy mieszkanie, ale też ogrzejemy wodę użytkową. Ich działanie polega na tym, że pobierają ciepło z dolnego źródła, czyli otoczenia, i przekazują do górnego, czyli instalacji grzewczej.

Można to porównać do działania chłodziarki domowej, gdzie schładzane są produkty spożywcze, a zabrane im ciepło przekazywane jest do otoczenia, czyli na zewnątrz lodówki, do czego służy tzw. skraplacz (czarna ożebrowana rurka na tyle urządzenia). Ma on dużą wyższą temperaturę, niż schładzane produkty. I podobnie działają pompy ciepła, tyle że schładzają powietrze, wodę lub grunt, a ciepło oddają instalacji grzewczej.

W kwestii wyboru pompy warto skorzystać z pomocy projektanta instalacji grzewczej, który pomoże dobrać moc pompy do zapotrzebowania domu lub zaproponuje urządzenie z modulacją mocy, które pozwala na dopasowywanie mocy do bieżących potrzeb. Samemu warto też zwrócić uwagę na to ile kilowatów ciepła jest w stanie wytworzyć urządzenie z jednego kilowata prądu – im liczba jest wyższa, tym lepiej. Przy czym hałas wytwarzany przez urządzenie nie powinien przekraczać 40 dB. Z nowoczesnych udogodnień przyda się też możliwość zdalnego nadzoru instalacji przez telefon komórkowy.

Ciekawym rozwiązaniem są pompy grzejące i chłodzące, które są nieco droższe, ale za to mogą działać cały rok: ogrzewają dom zimą, a latem działają jak klimatyzacja.
Jeśli zależy nam na miejscu, bo nie mamy go w domu za wiele, można wybrać urządzenie kompaktowe (są w nim zintegrowane najważniejsze elementy obiegu ogrzewania), niektóre mają rozmiary lodówki i można je montować w pomieszczeniach użytkowych.
Eko pompa kosztuje przynajmniej kilkanaście tysięcy złotych.

Kotły kondensacyjne

Można powiedzieć, że to nowocześniejsza wersja kotłów gazowych i olejowych. Dzięki technice kondensacyjnej wykorzystują nie tylko ciepło powstające w czasie spalania paliwa, ale też to zawarte w spalinach, które w tradycyjnych kotłach uciekają przez komin. Polega to na tym, że spaliny są schładzane, aż para wodna ulega kondensacji, a uwolnione w tym procesie ciepło jest wykorzystywane do ogrzewania. W porównaniu z tradycyjnymi kotłami te kondensacyjne zużywają znacznie mniej paliwa do wytworzenia tej samej ilości ciepła.

Pomimo tego, że skropliny powstające w czasie kondensacji mają kwaśny odczyn, kotły kondensacyjne są bardziej trwałe niż tradycyjne, a nawet często udzielana jest na nie dłuższa gwarancja. A to dlatego, że wykonuje się je z trwalszym materiałów, m.in. stopu aluminium i krzemu lub ze stali kwasoodpornej. Są one także bezpieczniejsze w codziennym użytkowaniu, ponieważ wyposażone są w zamkniętą komorę spalania, a ta odizolowana jest od pomieszczeń użytkowych, dzięki czemu zatrucie tlenkiem węgla nie jest zagrożeniem.

Jeszcze jedną zaletą kotłów tego typu jest to, że powietrze do spalania pobierają bezpośrednio z zewnątrz. Dzięki temu nie trzeba ich montować w specjalnej kotłowni – mogą być zainstalowane w każdym miejscu w domu.
Kocioł kondensacyjny to wydatek przynajmniej kilku tysięcy złotych.

Kolektory słoneczne

Można zobaczyć je czasami na dachach domów. Zasadniczo pozwalają one wykorzystać do ogrzewania ciepło promieniowania słonecznego. W naszej strefie klimatycznej ogranicza się to co prawda głównie do ogrzewania ciepłej wody użytkowej i nie jest na tyle wydaje, żeby można nim było zastąpić centralne ogrzewanie, ale pozwala zmniejszyć zużycie energii nawet o połowę.

Praca kolektorów słonecznych polega na tym, że ogrzewają wodę zgromadzoną w specjalnym zbiorniku. Następnie jest ona odprowadzana specjalnymi wężownicami. W zależności od wybranego wariantu zbiornik i kolektory mogą współpracować z kotłem kondensacyjnym lub pompą ciepła, a producenci często oferują gotowe zestawy współdziałających ze sobą urządzeń. Jeśli temperatura wody ogrzanej przez ciepło z kolektorów będzie niższa od wymaganej, kocioł grzewczy ją szybko dogrzeje.
Pojedynczy kolektor kosztuje około 1 tysiąca złotych, kupując cały zestaw trzeba liczyć się w wydatkiem kilkunastu tysięcy złotych.

Dodatkowe akcesoria

Zdalne sterowanie temperaturą we wnętrzach to praktycznie niezbędne rozwiązanie przy nowoczesnym systemie grzewczym. To umożliwia nie tylko optymalizację ogrzewania, ale też często zwiększa jego efektywność. Ciekawym rozwiązaniem są regulatory z zewnętrznym czujnikiem temperatury, które pozwalają automatycznie dostosować temperaturę w pomieszczeniach do zmieniających się warunków pogodowych.